DalcedoŁódź to jeden z najważniejszych ośrodków przemysłu włókienniczego w Europie przełomu XIX i XX wieku. W ciągu niespełna stu lat, od 1820 do 1914 roku, liczba jej mieszkańców zwiększyła się z 767 do 477 862 mieszkańców. Ta niezwykła dynamika rozwoju jest nieporównywalna z żadnym innym ośrodkiem miejskim w Polsce, a także w Europie tamtego okresu.
W Łodzi działały dziesiątki fabryk, a co za tym idzie, mieszkało w niej wielu zamożnych właścicieli fabryk. Wznosili oni reprezentacyjne siedziby o wysokich walorach artystycznych. Stąd znajdujemy tu niezwykle bogaty zespół budowli rezydencjonalnych – ponad 100 dobrze zachowanych willi i pałaców fabrykanckich. Jest to świadectwo kultury i sztuki przełomu XIX i XX wieku, epoki rozwoju przemysłowego Europy, ale też czas rozkwitu secesji i początków modernizmu.
Wiele willi i pałaców zbudowano w stylu historyzmu, który nawiązywał do architektury minionych epok. Przykładem jest wybudowana w stylu renesansu włoskiego willa Herbstów na Księżym Młynie, dziś oddział Muzeum Sztuki lub pałac Alfreda Biedermanna prezentujący styl renesansu niemieckiego. Do najbardziej okazałych rezydencji należy pałac Izraela Poznańskiego przy ul. Ogrodowej, zbudowany w stylu II Cesarstwa – czasy panowania Cesarza Napoleona III we Francji. Obecnie siedziba Muzeum Miasta Łodzi.
Wyróżniają się budowle, którym nadano styl secesyjny i wczesno-modernistyczny. Wśród nich jest willa Leopolda Kindermanna przy ul. Wólczańskiej, określana jako jedno z najważniejszych dzieł secesyjnych w architekturze polskiej. Secesyjna jest również willa Reinholda Richtera przy ul. Skorupki.
Pomimo strat wojennych i strat z okresu PRL-u, zdecydowana większość tych obiektów zachowała się do dzisiaj i w stosunkowo dobrym stanie.
Szlakiem pałaców i willi Łodzi I: Willa Jarischów
Post z kompletną galerią
Szlakiem pałaców i willi Łodzi II: Willa Grohmana
Post z kompletną galerią